The Photo Collection of Gabriel Louis-Jaray
Kosovo and Northern Albania in 1909
French travel writer, Gabriel Louis-Jaray (1880-1964), visited Albania in the summer of 1909 and again later in August 1919, and travelled extensively in the country. On his first voyage, he set out from Skopje, a large town which then had an overwhelming Albanian majority population, for Prishtina and Mitrovica. From there he continued to Peja, Prizren and Kukës, crossing the famed Vizier’s Bridge, and rode through the backcountry of Luma and Mirdita down to Shkodra and Bar (Antivari). From Bar, he sailed to Durrës and Vlora and returned to Skopje. He was also present at the Albanian Congress of Elbasan in early September 1909 that was held to protest against Young Turk attitudes to Albanian-language schooling. Louis-Jaray’s travel descriptions of Albania, illustrated richly with photographs, appeared in two books, L’Albanie inconnue (Unknown Albania), Paris 1913; and Au jeune royaume d’Albanie: ce qu’il a été, ce qu’il est (In the Young Kingdom of Albania: What is Was, What it Is), Paris 1914; as well as in a number of articles that appeared in Revue des deux mondes, Revue de Paris, Correspondant, Revue politique et parlementaire and Questions diplomatiques. The material from the articles was republished in the shorter volume Les Albanais (The Albanians), Paris 1920, at the time of the Paris Peace Conference, when Louis-Jaray made it clear to his readers that there was no point in backtracking on an independent Albania. Gabriel Louis-Jaray, who worked as an auditor at the French Council of State, was the author of many other books published from 1904-1954, some of which, in particular, were on the French presence in North America. The present collection of photos, taken during his expedition of August 1909, is from the volume L’Albanie inconnue.
Die Fotosammlung des Gabriel Louis-Jaray
Kosovo und Nordalbanien im Jahre 1909
Der französische Reiseschriftsteller, Gabriel Louis-Jaray (1880-1964), bereiste Albanien im August 1909 und später nochmals im August 1919. Auf der ersten Reise fuhr er von der mazedonischen Stadt Skopje, die damals eine überwiegende albanische Bevölkerungsmehrheit hatte, nach Prishtina und Mitrovica im Kosovo. Von dort aus fuhr er per Kutsche nach Peja und Prizren. Bei Kukës überquerte er die berühmte, damals noch stehende Wesirenbrücke. Seine Reise führte ihn weiter über Luma und Mirdita nach Shkodra und Bar (Antivari). Von Bar an der Küste reiste er per Schiff nach Durrës und Vlora und kehrte nach Skopje zurück. Louis-Jaray war Anfang September 1909 beim Albanerkongreß von Elbasan anwesend, das als Protest gegen jungtürkische Einstellungen zu albanischsprachigen Bildungseinrichtungen abgehalten wurde. Seine Reisebeschreibungen wurden in zwei Bändern veröffentlicht: das reichlich illustrierte L’Albanie inconnue (Das unbekannte Albanien), Paris 1913; und Au jeune royaume d’Albanie: ce qu’il a été, ce qu’il est (Im neuen Königreich Albanien, was es war, was es ist), Paris 1914; sowie in einer Reihe von Aufsätzen, die in den Zeitschriften Revue des deux mondes, Revue de Paris, Correspondant, Revue politique et parlementaire und Questions diplomatiques erschien. Diese Aufsätze wurden während der Pariser Friedenskonferenz in dem schmalen Band Les Albanais (Die Albaner), Paris 1920, nachgedruckt, worin Louis-Jaray die Ansicht vertrat, dass es keinen Sinn mehr hatte, das unabhängige und nun nochmals in Frage gestellte Albanien wiederaufzulösen. Gabriel Louis-Jaray, der als Wirtschaftsprüfer beim französischen Staatsrat tätig war, veröffentlichte in den Jahren 1904-1954 weitere Bücher, darunter Werke zur französischen Präsenz in Nordamerika. Die hier vorgestellten Aufnahmen, die während der Expedition vom August 1909 gemacht wurden, stammen aus dem obenerwähnten Band L’Albanie inconnue.
Koleksioni fotografik i Gabriel Lui-Zhare (Gabriel Louis-Jaray)
Kosova dhe Shqipëria e Veriut në vitin 1909
Udhëpërshkruesi francez, Gabriel Lui-Zhare (1880-1964), udhëtoi nëpër Shqipëri në gusht të vitit 1909 dhe, një dhjetëvjeçar më vonë, në gusht të vitit 1919. Gjatë vizitës së parë u nis nga Shkupi, qytet i madh me një popullsi në atë kohë me shumicë shqiptare, për në Prishtinë dhe Mitrovicë në Kosovë. Nga Mitrovica vazhdoi me karrocë dhe pastaj me kuaj për në Pejë, Prizren dhe Kukës, ku kaloi Urën e famshme të Vezirit, dhe më tej nëpër krahinën e Lumës dhe të Mirditës për në Shkodër dhe Tivar. Nga Tivari vazhdoi me anije për në Durrës dhe Vlorë, para se të kthehej në Shkup. Lui-Zhareja ishte edhe i pranishëm gjatë Kongresit të Elbasanit në fillim të shtatorit 1909, i cili u mbajt për të protestuar kundër qëndrimit të xhonturqve për arsimim në gjuhën shqipe. Përshkrimet e Lui-Zharesë u botuan në dy vëllime: L’Albanie inconnue (Shqipëria e panjohur), Paris 1913; dhe Au jeune royaume d’Albanie: ce qu’il a été, ce qu’il est (Në mbretërinë e re shqiptare: ç’ishte, ç’është), Paris 1914; si dhe në një sërë artikujsh që dolën në revistat Revue des deux mondes, Revue de Paris, Correspondant, Revue politique et parlementaire dhe Questions diplomatiques. Këta artikuj u ribotuan gjatë Konferencës së Paqes të Parisit në vëllimin e shkurtër Les Albanais (Shqiptarët), Paris 1920, ku autori u bëri të qartë lexuesve që Shqipëria e pavarur ishte një realitet dhe se një kthim prapa nuk kishte kuptim. Gabriel Lui-Zhareja, i cili punonte revizor në Këshillin e Shtetit në Paris, botoi shumë libra të tjerë në periudhën 1904-1954, mes tyre edhe vepra për praninë franceze në Amerikën e Veriut. Ky koleksion fotografish, të marra gjate ekspeditës së gushtit 1909, është nga vëllimi i sipërpërmendur L’Albanie inconnue.